Sportvisserij Nederland | De Europese rivierkreeft is door een combinatie van bevissing, watervervuiling, kanalisatie van beken en rivieren, maar vooral de uitbraak van de kreeftenpest op één plek na volledig uit Nederland verdwenen. Ter compensatie zijn Amerikaanse kreeftensoorten naar ons land gehaald. Deze soorten verspreiden zich razendsnel en zetten de onderwaternatuur op zijn kop.

Van de zes uitheemse soorten rivierkreeften die zich hier hebben gevestigd, zijn er drie nog steeds bezig met een opmars: de rode, de gestreepte en de geknobbelde Amerikaanse rivierkreeft. De rode Amerikaanse rivierkreeft komt vooral voor in Amsterdam, Rotterdam, Nijmegen, Breda en Tilburg.

De geknobbelde Amerikaanse rivierkreeft zit voornamelijk in Utrecht en het Groene Hart. De gestreepte Amerikaanse rivierkreeft wordt het meest gesignaleerd in de Alblasserwaard en tegenwoordig ook in Friesland. In de rest van ons land treffen we vooral de gevlekte Amerikaanse rivierkreeft aan, zij het minder massaal.

-> Lees hier een onderzoeksrapport over rivierkreeften

Eten en gegeten worden
Rivierkreeften zijn omnivoor en niet kieskeurig. In de regel eten jonge dieren meer dierlijk voedsel – een breed scala van ongewervelden en soms ook broed van amfibieën en vis – volwassen dieren hebben een meer plantaardig dieet. Dood organisch materiaal staat ook op het menu en zelfs kannibalisme komt voor.

Daarentegen worden de exotische rivierkreeften de laatste jaren door steeds meer dieren ontdekt als voedsel. Bijvoorbeeld door snoek, snoekbaars, baars, paling en karper, maar ze worden ook gegeten door vogels zoals de blauwe reiger en de fuut. Muskusratten en bruine ratten lusten ook wel een kreeftje.

Negatieve effecten
Door hun gedrag kunnen de exotische rivierkreeften een negatief effect hebben op de waterkwaliteit en ecologie. Ze woelen de bodem om en zorgen voor vertroebeling van het water, wat kan leiden tot het afsterven van waterplanten en algenbloei. Ook eten ze de watervegetatie op of knippen deze weg.

De rode en de gestreepte Amerikaanse rivierkreeft maken tevens grote gangenstelsels, die schade kunnen veroorzaken aan oevers en waterkeringen waardoor deze mogelijk instabiel worden. Dit graafgedrag levert ook een bijdrage aan de vorming van de baggerlaag. Tenslotte kunnen de kreeften door het eten van broed een negatief effect hebben op (beschermde) amfibieën en vissen.

Kreeften wegvissen?
De toename van exotische rivierkreeften geeft aanleiding om te overwegen deze invasieve soorten actief en grootschalig te laten wegvissen voor menselijke consumptie – ze smaken prima en de vraag is groter dan het aanbod. Een mogelijk nadeel van commerciële bevissing is echter dat er bijvangst van vissen plaatsvindt. Daarbij is het de vraag of beroepsvissers te porren zijn voor het intensiveren van deze visserij: ze moeten eerst fors investeren en als de dichtheden van de kreeften worden verlaagd, is de visserij vermoedelijk niet langer lucratief.