VISSENNETWERKDAG

De exotische rivierkreeft wordt weggevangen uit de rivier, de visser kan een aardige boterham verdienen én het is een duurzame bron van dierlijke eiwitten. Deze gedachte is vrij simpel gezegd maar klopt deze ook? 

Good Fish houdt zich hier al sinds 2017 mee bezig via projecten met WENR in Kennisplatform Rivierkreeft I & II. Hierin zoeken wij samen uit, door te praten en luisteren naar verschillende stakeholders of visserij op rivierkreeft duurzaam en haalbaar is. 

Te beginnen met de core business van Good Fish. De VISwijzer, een hulpmiddel waarmee wij consument en retail uitleg geven over de duurzaamheid van elke vis die in Nederland verkocht wordt. Deze VISwijzer staat vol beoordelingen gemaakt met een gestandaardiseerde methodologie ontwikkeld met het Wereld Natuurfonds. Beoordelingen worden altijd gecontroleerd door een expert van WNF en moeten wetenschappelijk zijn gebaseerd, anders worden zij afgewezen. Als non-profit heeft Good Fish geen financieel belang bij de beoordelingen.  

In Nederland werd rivierkreeft al verkocht in de retail, deze was dan ook al beoordeeld, en scoorde rood. Zou de Nederlandse rivierkreeft beter scoren, dan zou dit een alternatief kunnen bieden voor de retail en een positieve bijdrage geven aan de afzet van rivierkreeft gevangen in Nederland. Daarnaast zou het een alternatief geven voor binnenvissers om op duurzame wijze toch nog te kunnen vissen, want veel andere populaire soorten scoren rood op de VISwijzer en zouden dus minder of niet moeten worden gevangen.  

Een voorbeeld zijn de brasem en paling. Populaire vissen voor de binnenvisserij, maar allebei scoren ze rood.   

Uit de beoordeling kwam de Nederlandse rivierkreeft goed naar voren. De reden: de vismethode is selectief, heeft weinig ongewenste bijvangst, en de regelgeving rondom binnenvisserij is goed geregeld. Alleen vissers met een schaaldiervisrecht mogen op rivierkreeft vissen, en als zij geen ander visrecht hebben, mogen zij ook niets anders meenemen.  

Een groene beoordeling geeft de Nederlandse binnenvissers perspectief en mogelijkheid toch nog hun beroep uit te blijven oefenen. Daarnaast worden ze aantrekkelijker voor de retail om te kopen, omdat de retail liever geen rode soorten meer in hun schap heeft liggen. Dit dankzij ons gelobby deze uit de schappen te krijgen. 

Het 2e deel van kennisplatform rivierkreeft draait om het vergaren en delen van kennis over rivierkreeften en de visserij. WENR is voornamelijk verantwoordelijk voor het vergaren van wetenschappelijke informatie, maar ook Good Fish doet onderzoeken. Bijvoorbeeld naar de markt, en de vissers zelf. Daarnaast houden wij ook het nieuws rondom rivierkreeft continue in de gaten. Dit alles verzamelen wij op een centrale plek, rivierkreeft.nl waar de informatie voor iedereen toegankelijk is. Ook onderzoek van waterschappen is hier meer dan welkom. 

Naast de website verspreiden wij de informatie ook via boeken, zoals het symposiumboek en eindproduct van Kennisplatform Rivierkreeft I. Maar we hebben ook regelmatig contact met consumenten, horeca, retail en vissers over rivierkreeft. Zo stonden we bijvoorbeeld ook op Horecabeurs Gastvrij Rotterdam en promoten daar het gebruik van rivierkreeft voor restaurants. Chefs zijn namelijk steeds meer op zoek naar lokale ingrediënten en een verhaal voor bij het eten, de invasieve rivierkreeft leent zich daar goed voor. De vraag neemt dan ook al jaren toe. 

In Kennisplatform Rivierkreeft brengen we stakeholders ook bij elkaar. In de periode 2017-2020 hebben we meerdere keren vissers en beleidsmakers bij elkaar gehaald. Ook hebben wij een boekje uitgegeven over de denkbeelden van de vissers over de rivierkreeftproblematiek om zo meer inzicht te verschaffen in hun wereld. Wij zien dat dit heeft geleid tot erkenning van het probleem, dat de rivierkreeften echt met teveel worden, en dat vissers nu vaker worden ingezet tijdens onderzoek. 

In het huidige project Kennisplatform rivierkreeft II staat de professionalisering van de rivierkreeftvisserij centraal. Hiervoor wordt onderzoek gedaan door WENR naar nieuwe innovatieve maatregelen zoals vangstmethodes en vangstregistratie en houden wij vanuit Good Fish contact met vissers en ondernemers die nieuwe ideeën hebben over de aanpak van de visserij op rivierkreeft.  

Zelf doen we ook onderzoek. Bijvoorbeeld naar de mogelijkheid voor een visser om rivierkreeften te rapen vlak na bagger en schoningswerkzaamheden van sloten. De hoeveelheden rivierkreeft die bij het schonen omhoog komen zijn schrikbarend, en dat in een gebied waarvan het waterschap zelf overigens zegt niet te weten dat er veel rivierkreeften zitten. Dit soort onderzoek zou een slimme manier kunnen zijn om zonder visvergunningsverlening toch meer inzicht te krijgen in de populatie of voor de rivierkreeftvisser om inkomsten te hebben in een normaal voor hem gesloten periode van september t/m november.  

Dat zijn dus in vogelvlucht onze bezigheden van de afgelopen jaren. Er is in die tijd veel ontdekt en besproken.  

Echter.. De rivierkreeft verspreid zich nog steeds. Het is goed mogelijk dat de rode Amerikaanse zich snel net zo ver zal verspreiden in Nederland als de gevlekte. Deze laatste soort zit al een paar jaar langer in Nederland, sinds 1968 vergeleken met 1985. 

Nu is het natuurlijk goed dat er nog steeds veel onderzoek wordt gedaan, waar we vandaag ook veel over horen. Maar als milieuorganisatie zijn wij bang dat dit een erg vertragende werking heeft. Helemaal omdat informatie ook gebrekkig gedeeld lijkt te worden, waardoor er kans bestaat dat er dubbel werk wordt gedaan. Ik hoor daarnaast nog geen daadwerkelijke aanpak, waarbij over het gehele gebied actief wordt aangestuurd op wegvangen. 

LNV heeft de visserij nu eenmaal aangewezen als beheermiddel om de rivierkreeft te remmen, daar kan je het niet mee eens zijn, maar de wet is niet zomaar veranderd. EN ik denk ook dat de visserij nodig is om de rivierkreeft terug te dringen, want de miljoenen kreeften die er zijn kunnen echt niet allemaal door reigers worden opgegeten, daar zijn er niet genoeg van. Ook niet als je de andere predatoren erbij telt, want ze houden ook van variatie in hun dieet.  

Daarnaast is het simpelweg zonde om de rivierkreeft niet naar de markt te brengen, deze mogelijkheid zorgt ervoor dat beheer goedkoper kan dan wanneer de rivierkreeft wordt vernietigd. Daarnaast biedt je perspectief voor de vissers en kan je nu al beginnen. Via constructies met vergunningen in plaats van het verkopen van rechten, is het ook mogelijk om een visser weer kwijt te raken wanneer je als waterbeheerder denkt dat het niet langer nodig is.