Waterschappen onderhouden sloten, singels en andere waterpartijen door ze regelmatig te schonen en te baggeren om de waterhuishouding en waterkwaliteit op orde te houden. Tijdens deze werkzaamheden kunnen veel organismen op de kant terechtkomen, zo ook de Amerikaanse rivierkreeft die als exoot de Nederlandse sloten onveilig maakt voor de inheemse soorten die hierin leven en zo o.a. de doelen van de Kaderrichtlijn Water in de weg staat. Het lijkt daarom geen gek idee om de rivierkreeften te rapen tijdens de onderhoudswerkzaamheden en de (inheemse) vis die tijdens het werk op de kant terecht zijn gekomen weer terug te zetten, maar is het ook haalbaar? 

Die vraag is door Good Fish onderzocht met veldwerk voor het Waterschap Brabantse Delta. Daaruit is naar voren gekomen dat, afhankelijk van seizoen, locatie en type van onderhoudswerkzaamheden (baggeren of schonen), de hoeveelheid geraapte rivierkreeften al dan niet interessant is voor een visser. Rapen van rivierkreeft lijkt alleen economisch interessant in de nazomer en herfst, tijdens de gesloten periode voor aal, wanneer er veel rivierkreeften worden gevonden, vergelijkbaar met aantallen aangetroffen tijdens reguliere rivierkreeftvangst. Dit is ook het moment dat de dichtheid van Amerikaanse rivierkreeften in de sloten het hoogst is (>0.63 ind/m²) en deze een negatief effect kan hebben op de gewenste planten- en diersoorten. Zonder vergoeding zal een visser alleen marktwaardige rivierkreeft meenemen, maar men kan wel vragen om (grote) vis terug te zetten gezien de kleine moeite en als wederdienst voor het faciliteren van het rapen.

Om een beroepsvisser te overtuigen rivierkreeft te rapen op momenten dat dit niet economisch interessant is, bijvoorbeeld als ze niet marktwaardig zijn, zal een vergoeding nodig zijn. De gemiddelde visser vraagt 35 euro per uur. Voor een waterschap betekent dat, in het gunstigste geval, een hogere kostenpost van 28% per dag voor het schonen. Een ander punt dat sowieso speelt, is het contacteren van de vissers en afstemmen van het rapen. Op rivierkreeft vissende binnenvissers zijn slecht georganiseerd, ze zijn moeilijk te vinden op het internet en zijn niet altijd aangesloten bij overkoepelende organisaties. Een netwerk zal dan ook zelf opgebouwd moeten worden via contacten met vissers, de paar overkoepelende organisaties die wel online te vinden zijn, of de afnemers van rivierkreeften zoals de verdere verwerkers. Dit type klus zal het vooral moeten hebben van mond tot mond reclame na goede resultaten. Het afstemmen van rapen zal naar verwachting makkelijker gaan naarmate een relatie wordt opgebouwd tussen de aannemer van het waterschap en de beroepsvisser.

Good Fish beschouwt het rapen van Amerikaanse rivierkreeften door beroepsvissers zonder extra vergoeding als haalbaar en wenselijk in de gesloten periode voor aal. Beroepsvissers mogen in die periode (september t/m november) niet op aal vissen en hebben dus meer tijd om rivierkreeften te rapen. Het is ook het moment wanneer de meeste rivierkreeften worden aangetroffen, in hoeveelheden vergelijkbaar met conventionele visserij met korven. Daarnaast is het rivierkreeftrapen een slimme manier om vissers toe te staan rivierkreeft te vangen zonder dat zij daadwerkelijk hoeven te vissen en dus visrecht nodig hebben op het omliggende water. Voor de visser betekend dit dat hij geen huur hoeft te betalen en voor de waterbeheerder dat zij niet vastzitten aan een visser. Het is daarmee een laagdrempelige manier om iets te doen tegen de invasieve Amerikaanse rivierkreeft, ongeacht de effectiviteit.

Een risico wat vaak genoemd wordt is dat beroepsvissers de rivierkreeft elders uit kunnen zetten. Good Fish betwijfelt of dit een goed argument is om het daarom maar niet te doen, het gaat uit van het slechte in de mens zonder aan te geven hoe vaak dit echt voorkomt. Niets doen, de rivierkreeft gewoon laten lopen, zorgde de laatste jaren wel voor verdere verspreiding van de rivierkreeft.

Lees het hele rapport hier, of klik op de afbeelding hiernaast.